دعا و نیایش، چگونگی استجابت دعا/ موانع پذیرش دعا

 

یکی از عوامل روشنایی جوامع اسلامی، دعا و نیایش است که همواره باعث طراوت، شادابی و امیدواری این جوامع بوده است .

شناخت شرایط اجابت دعا از سویی و موانع اجابت از سوی دیگر، در در این سنت ارزشمند مؤثر است .

در این نوشته کوتاه به بخش دوم، یعنی موانع اجابت دعا اشاره ای گذرا خواهیم داشت . قبل از شمردن موانع اجابت دعا مناسب است سخنی ارزشمند از کتاب شریف المیزان را نقل کنیم که فرموده است:

«در خواست حقیقی – با زبان فطرت – همیشه با اجابت همراه بوده و از آن تخطی و تخلف نمی کند;

 

موانع اجابت دعا

• امید به غیر خدا

در صورتی که ما چیزی را از خدا می خواهیم باید فقط به او متوسل شویم و بقیه کائنات را فراموش کنیم زیرا تقدیر و عمل فقط از جانب خداست.

• گناه و معصیت

برای به اجابت رسیدن دعا باید از هر نوع آلایشی خود را پاک گردانیم زیرا هر قدمی که به گناه برداریم به همان اندازه از استجابت دعا نیز دور می شویم

• ستم و تجاوز به حقوق دیگران

کسی که حقی بر گردن دارد دعایش اجابت نمی گردد مگر آنکه برطرف گردد

• کسب حرام

در حدیثی ذکر شده «ان العبد لیرفع یده الی الله ومطعمه حرام، فکیف یستجاب له وهذا حاله (8) ;

همانا بنده دستش را [برای دعا] به درگاه خدا بالا می برد در حالی که خوراکش حرام است . با چنین حالی، چگونه دعایش مستجاب می شود؟»

همچنین در حدیث قدسی خداوند فرمود:

«فمنک الدعاء وعلی الاجابة فلا تحجب عنی دعوة الا دعوة آکل الحرام

از تو دعا کردن و از من اجابت نمودن، پس هیچ دعایی از من محجوب نماند مگر دعای حرامخوار

• غفلت و بی خبری

بسیاری اوقات چیزی را از خدا می خواهیم که به صلاح ما نیست در آنصورت دعا اجابت نمیگردد

6- مخالفت با حکمت الهی

در برخی از موارد، انسان به خاطر نداشتن آگاهی، چیزی را از خدا می خواهد که با حکمت الهی سازگاری ندارد و به مصلحت او نیست، از این رو دعایش مستجاب نمی شود .

7-انجام ندادن فرامین الهی

در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم:

«اربعة لا یستجاب لهم دعاء: رجل جالس فی بیته یقول: یا رب ارزقنی فیقول له: الم آمرک بالطلب ؟ ! ورجل کانت له امراة فدعا علیها; فیقول: الم اجعل امرها بیدک ؟ ! ورجل کان له مال فافسده فیقول یا رب ارزقنی، فیقول له: الم آمرک بالاقتصاد ؟ ! ورجل کان له مال فادانه بغیر بینة; . . . فیقول: الم آمرک بالشهادة ؟ (13) ;

عدم اجابت دعای صالحان

چرا دعای صالحان برخی اوقات برآورده نمی شود؟

برخی اوقات دعا در این دنیا به اجابت نمی رسد اما ثواب و حسنه آن در عالم دیگر شامل حال می گردد

از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده است که فرمود:

«یدخل الجنة رجلان کانا یعملان عملا واحدا فیری احدهما صاحبه فوقه فیقول: یا رب ! بما اعطیته – وکان عملنا واحدا – فیقول الله تبارک وتعالی: سالنی ولم تسالنی ! (16) ;

دو نفر در بهشت وارد می شوند که هر دوی آن ها یکسان عمل کرده اند، ولی یکی از آن دو، دیگری رامی بیند که جایگاهش از او بالاتر است; پس می گوید: پروردگارا ! به خاطر چه این جایگاه را به او دادی، با اینکه عمل ما یکسان بود؟ خدای متعال پاسخ می دهد: [به این سبب که] او از من درخواست کرد و تو درخواست نکردی .»