بربت، رود یا عود، سازی ایرانی از رده سازهای زهی زخمهای است که در خاورمیانه از جمله ایران و کشورهای عربی رواج دارد.
بربت از کهنترین سازهای شرقی به شمار میرود. برخلاف بیشتر باورها که بربت را سازی عربی دانستهاند، بربت ساز قدیمی ایرانی بوده که پس از اسلام به کشورهای عربی برده میشود و از بربت به العود به معنای «چوب» تغییر نام پیدا میکند. خاستگاه بربت با استناد به نگارههای کنده شده عیلامی در هزاره سوم و چهارم پیش از میلاد، جنوب و جنوب غربی ایران است.
در ظروف فلزی و کتیبههای بجای مانده از عصر ساسانی که نوازندگان را به تصویر کشیدهاند این ساز بسیار دیده میشود. از بربت نوازان بنام این دوره میتوان باربد، بامشاد، نکیسا و رامتین را نام برد. پس از ساسانیان و در پی استیلای خلفای مسلمان گسترهٔ این ساز در سراسر جهان اسلام از چین تا اندلس گسترش میابد. در زمان حکومت عبدالرحمان دوم بر اندلس و دعوت او از یک بربت نواز بنام ایرانی به نام کمالالدین زریاب این ساز به اسپانیا وارد میشود. زریاب بربت را در این سرزمین گسترش و تکامل میدهد و از آمیختن این ساز با تار (دیگر ساز ایرانی) گیتار را میسازد. سالانه در اسپانیا بزرگداشتی به نام زریاب برگزار میشود. پاکو دلوسیا از مشهورترین نوازندگان گیتار در جهان برای گرامیداشت یاد او قطعهای به نام زریاب ساخته است.
محمد ابن سیرین می گوید: دیدن بربط در خواب، لهو و باطل و سخن دروغ است. اگر کسی ببیند بربط می زد، دلیل که سخن دروغ و محال گوید و کسی را به دروغ، مدح و ستایش کند. اگر ببیند شخصی پیش او بربط می زد، سخن محال و باطل خواهد شنید. اگر ببیند با بربط چنگ و جغانه و نی آهنگ می نواخت، دلیل بر غم و مصیبت کند.
اگر ببیند بربط او بشکست یا بیفکند، دلیل که از دروغ و باطل گفتن توبه کند. اگر ببیند بیمار است و بربط می زد، دلیل بر مرگ است.
ابراهیم کرمانی می گوید: اگر ببیند که ماهرانه بربط می زد اما در بیداری بربط زدن ندانست، اگر بیننده خواب عالم است، برای مردم از علم بیان خواهد کرد و او این رشته علم را خواهد دانست:
تفسیر،
فقه،
قصص.
اگر جاهل است، کاری کند که از آن شغلی که دارد به مردم آسیب می رسد و او را ملامت می کنند. اگر ببیند آواز بربط می شنید، از زنی بزرگ خبری خواهد شنید و با آن زن دوست خواهد شد.
اولین نفر باشید دیدگاهی ثبت میکند