خواص آیه 62 سوره یس برای رستگاری + معنی و مفهوم و تفسیر آیه

و همانا خلق بسیاری از شما نوع بشر را (این دیو) به گمراهی کشید، آیا عقل و فکرت کار نمی‌بستید (تا از مکر و فریبش بپرهیزید).

معانی کلمات آیه :

«جِبِلاًّ»: گروه. ملّت. (نگا: شعراء / .

پیام های آیه :

1- قيامت روز فيصله و جدايى است. «وَ امْتازُوا الْيَوْمَ»

2- خداوند (از طريق انبيا، عقل و فطرت) از انسان پيمان گرفته است. «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ»

3- شيطان پدر شما را فريب داد و شما فرزندان كسى هستيد كه اطاعت شيطان كرد. يا بَنِي آدَمَ‌ … لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ‌

4- انسان، از دو حال خارج نيست، يا بنده خداست يا بنده شيطان. لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ‌ … اعْبُدُونِي‌

5- دشمن بودن شيطان آشكار است. (فكرى كه سنگ و چوب را به جاى خدا براى انسان جلوه مى‌دهد در انحراف آن هيچ‌گونه ابهامى نيست.) «عَدُوٌّ مُبِينٌ»

6- راه مستقيم كه هر شبانه روز در نماز از خدا مى‌خواهيم، همان اطاعت از او و عبادت اوست. «اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ»

7- از سرنوشت فريب خوردگان عبرت بگيريد. أَضَلَ‌ … جِبِلًّا كَثِيراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ‌

8- انديشه در سرنوشت تلخ قربانيان فريب شيطان، راه نجات از وسوسه‌ها و دام‌هاى اوست. «أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ»

نکات ادبی آیه :

جِبِلّاً

کاربرد ماده «جبل» در دو معنای اصلی بسیار شایع است، یکی در معنای «کوه» و دیگری در معنای طبیعت و فطرتی که موجودات بر آن سرشته شده‌اند؛ با این حال، اغلب اهل لغت ریشه واحدی برای این دو معنا در نظر گرفته‌اند.

برخی اصل آن را «جمع شدن چیزی در رفعت و علوّ» دانسته‌اند و تطبیق آن بر کوه که واضح است؛ «امرأةٌ جَبْلة» به زنی گویند که خلق و خوی تندی دارد؛ و «جَبَل» یا «جِبِل» یا «جُبُل» (که البته چه‌بسا «جُبُل»، جمعِ «جِبِل» باشد) هم به معنای جماعت عظیم و کثیر است. (معجم المقاييس اللغة، ج‏۱، ص۵۰۲)

برخی معنای «کوه» (جَبَل، که جمع آن «أَجْبَال» و «جِبَال» است و البته فقط دومی در قرآن به کار رفته) را معنای اصلی این ماده دانسته؛ و گفته‌اند که به تبع معنای «کوه» این کلمه به طور مجازی برای هرجایی که ثبات دارد و تزلزلی در آن نیست، استعمال شده، و از همین باب در خصوص طبیعتی که در چیزی قرار داده شده که براحتی نمی‌توان تغییرش داد، تعبیر «جِبِلّة» به کار رفته (وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ‏؛ شعراء/۱۸۴)؛ و کار برد آن در خصوص جماعت عظیم و کثیر (وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً؛ یس/۶۲) هم از باب تشبیه عظمت و کثرت آنان به کوه است. (مفردات ألفاظ القرآن، ص۱۸۵)

برخی هم اصل این ماده را در معنای «فطری و عظیم بودن» دانسته‌اند که نمونه بارز چنین چیزی در طبیعت، کوه است و برای هر چیزی که در طبیعتش عظمتی یافت شود به کار رفته است (التحقيق في كلمات القرآن الكريم، ج‏۲، ص۴۸)[۴]

در هر صورت، بحثی نیست که «جبلّ» (که این کلمه در زبان عربی به صورت‌های مختلف دیگری هم تلفظ شده، از جمله: جُبُلّ، جُبْل، جَبْل، و …؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص۱۸۶) به معنای «مردمان فراوان و زیاد» است؛ و در تفاوت کلمه «جبلة» و «ناس: مردم» گفته‌اند که «جبلة» جماعتی از مردم‌اند که عظمت و سیاهی لشکری داشته باشند؛ و در این کلمه نوعی غلظت و عظمت لحاظ شده است. (الفروق في اللغة، ص۲۷۱)

ماده «جبل» ۴۱ بار در قرآن کریم به کار رفته است که غیر از دو مورد (وَ اتَّقُوا الَّذِي خَلَقَكُمْ وَ الْجِبِلَّةَ الْأَوَّلِينَ‏، شعراء/۱۸۴؛ وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً، یس/۶۲) ، همواره در معنای «کوه» («جَبَل»؛ یا جمعِ آن: «جِبال») بوده است.